Uczniowie kl. IV-VI Szkoły Podstawowej im. Jana Pawła II w Kruszu 18 października 2022 r. mieli możliwość odbycia wirtualnej wycieczki w przestrzeni kosmicznej w Planetarium, które jest wyposażone w kopułę ze sferycznym ekranem o średnicy 16 m oraz projektor Megastar IIA. Ma własne studio produkcyjne tworzące m.in. filmy w technologii fulldome, przeznaczone do wyświetlania na ekranach sferycznych.
Sala projekcyjna Planetarium znajduje się wewnątrz budynku Centrum Nauki Kopernik w Warszawie na pierwszym piętrze, a jej szczyt widoczny jest jedynie z góry. Sferyczny ekran o masie niemal trzech ton to Spitz NanoSeam (kopuła wykonana z dziesiątek zakrzywionych aluminiowych paneli, połączonych razem w dużą, półkulistą powierzchnię). Podwieszony jest na łańcuchach i wraz z widownią pochylony pod kątem około 17°. Obraz podczas projekcji wyświetlany jest na całej powierzchni ekranu, a fotele umożliwiają oglądanie jej niemal w pozycji leżącej. W centrum sali projekcyjnej Planetarium Niebo Kopernika znajduje się optyczny projektor gwiazdowy Megastar IIA oparty na technologii LED produkcji japońskiego przedsiębiorstwa Ohira Tech. Urządzenie o masie około 80 kg potrafi wyświetlić blisko 16 milionów gwiazd. Projektor gwiazdowy otoczony jest przez małe projektory cyfrowe wyświetlające obrazy Słońca, Księżyca oraz pięć projektorów planet widocznych z powierzchni Ziemi gołym okiem. Cyfrowy system projekcyjny wykorzystywany jest do uzupełnienia obrazu z projektora gwiazdowego o dodatkowe elementy takie jak np. linie, gwiazdozbiory, podpisy i panoramy. Może też działać samodzielnie, umożliwiając podróże po kosmosie, renderując (graficznie przedstawiając treści zapisane cyfrowo w formie właściwej dla danego środowiska) jego obrazy w czasie rzeczywistym.
W czasie wirtualnej podróży po nieboskłonie uczniowie mieli okazję zobaczyć:
- utworzony przez siedem najjaśniejszych gwiazd Wielki Wóz, którego „dyszel” jest jednocześnie „ogonem” Wielkiej Niedźwiedzicy.
- Konstelację Małej Niedźwiedzicy z najjaśniejszą w niej Polaris, północną Gwiazdę Polarną.
- Drogę Mleczną - galaktykę spiralną z poprzeczką, w której znajduje się m.in. Układ Słoneczny. Zawiera ona od 100 (według starszych szacunków) do 400 miliardów (według nowszych szacunków) gwiazd. Ma średnicę około 100 000 lat świetlnych i grubość ok. 1000 lat świetlnych. Na niebie widziana jest jako jasna smuga opasująca niebo (pod warunkiem przebywania obserwatora w miejscu o niewielkim zanieczyszczeniu świetlnym), gdyż oglądamy dysk Galaktyki z jej wnętrza, ponieważ Układ Słoneczny znajduje się w pobliżu jego płaszczyzny. Droga Mleczna świeci najjaśniej w kierunku centrum, w okolicy gwiazdozbioru Strzelca. Pas Drogi Mlecznej sięga na północy do gwiazdozbioru Kasjopei.
- gwiazdozbiór Kasjopei - gwiazdozbiór nieba północnego, w Polsce okołobiegunowy, znany już w starożytności, położony w obszarze Drogi Mlecznej. Liczba gwiazd dostrzegalnych nieuzbrojonym okiem wynosi około 90. W Polsce jest widoczny przez cały rok. Według legendy Kasjopeja była piękną, lecz zarozumiałą królową Etiopii, żoną króla Cefeusza (Kefeusa) i matką Andromedy. Legendarne wierzenia przedstawiają królową jako kobietę zarozumiałą i samolubną, uważającą się za piękniejszą niż słynne ze swej urody nimfy morskie – nereidy. Chełpiąc się swym urokiem, rozgniewała nimfy, które w odwecie poskarżyły się Posejdonowi, władcy mórz. Amfitryta, żona Posejdona, wraz z nereidami wzburzyła wodę, powodując powodzie. Król mórz zesłał na królestwo Kasjopei potwora morskiego Ketosa, na niebie wyrażonego w postaci gwiazdozbioru Wieloryba, który pustoszył kraj. Potwór niechybnie zniszczyłby kraj, gdyby nie złożona ofiara z córki – Andromedy. Została ona przykuta do skały i oczekiwała na pojawienie się bestii. Księżniczkę uratował Perseusz, który pokazał Ketosowi odciętą głowę gorgony Meduzy, dzięki czemu potwór zmienił się w skałę. Kasjopeja, nazywana też „gwiazdą królestwa Etiopii”, po swojej śmierci dostała się na niebo, gdzie do dziś zasiada na tronie. Na niebie jest przedstawiona, gdy siedzi na krześle, czesząc włosy. Mściwe nereidy zadbały jednak o srogą karę dla królowej – została umieszczona blisko bieguna niebieskiego, czasem zwisając niegodnie głową do dołu.
- Gwiazdozbiór Andromedy - duży i wyrazisty gwiazdozbiór nieba północnego, 19. co do wielkości, który zdaje się wyrastać z Wielkiego Kwadratu Pegaza. Razem z takimi gwiazdozbiorami jak Kasjopeja, Cefeusz, Perseusz, Wieloryb, Woźnica, Jaszczurka i Trójkąt tworzy rodzinę konstelacji Perseusza. Są one powiązane mitologicznym pochodzeniem nazw. W Polsce widoczny od lata do zimy. Najlepiej widoczny jesienią. Liczba gwiazd widocznych nieuzbrojonym okiem: około 100.
- Zodiak – krąg zwierząt – zbiór gwiazdozbiorów znajdujących się wzdłuż ekliptyki, czyli pozornej drogi Słońca na tle gwiazd. Tradycyjnie, od czasów starożytnych, nasza kultura zalicza do niego dwanaście gwiazdozbiorów: Barana, Byka, Bliźnięta, Raka, Lwa, Pannę, Wagę, Skorpiona, Strzelca, Koziorożca, Wodnika i Ryby. Gwiazdozbiory były w dawnej astronomii szczególnie ważne, ponieważ poza Słońcem na ich tle obserwowano wszystkie znane planety, oraz (zaliczany ówcześnie do planet) Księżyc, stanowiły główny obiekt zainteresowań ówczesnych obserwatorów.
Po tej wirtualnej podróży uczniowie obejrzeli film „Polaris . Kosmiczna łódź podwodna i tajemnica polarnej nocy”. Film pokazuje, jak ciekawy życia pingwin-podróżnik James przybywa z bieguna południowego na północny. Tu poznaje niedźwiedzia Władimira, z którym się zaprzyjaźnia. Razem budują obserwatorium i statek kosmiczny, którym wyruszają zwiedzać kosmos. Przyglądają się z kosmosu Ziemi, Marsowi i Saturnowi. Film trzyma w napięciu. Wyprawa mogła się skończyć katastrofą. Na szczęście bohaterom udaje się rozbić wielką bryłę lodu w pierścieniu gazowego olbrzyma – Saturna – i wrócić na Ziemię.
Wycieczka do Planetarium Centrum Nauki Kopernik w Warszawie była wstępem do przyszłorocznych obchodów ROKU KOPERNIKA w Szkole Podstawowej im. Jana Pawła II w Kruszu. 19 lutego 2023 roku upływa 550 lat od urodzin Mikołaja Kopernika, wybitnego astronoma i twórcy teorii heliocentrycznej. (A.S)
Tego dnia do Centrum Nauki Kopernik udali się także uczniowie klas VII-VIII.
W laboratorium chemicznym mieli oni możliwość przyjrzenia się procesowi elektrolizy oraz jego produktom. Badali też ogniwo paliwowe i próbowali wykorzystać wodę do wprawienia w ruch auta. Próbowali odpowiedzieć na pytanie czy woda może poruszyć pojazd? Dlaczego ostatnio tyle mówi się o produkcji wodoru, skoro to najczęściej występujący pierwiastek na Ziemi?